Phạt tiền nếu không phân loại rác thải từ đầu nguồn, khó thực hiện?

BVR&MT – Từ ngày 25/8, nếu không phân loại chất thải sinh hoạt từ đầu, không sử dụng bao bì tinh chất thải sinh hoạt có thể bị xử phạt từ 500 cơn tới 1 triệu đồng.

Nghị định 45/2022 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường, nhắm thực thi Luật Bảo vệ Môi trường Sửa đổi vừa được cấm hành động. Theo đó, kể từ ngày 25/8, nếu hộ gia đình, cá nhân không phân loại rác thải sinh hoạt từ nguồn đầu sẽ bị xử phạt từ 500 trận tới 1 triệu đồng.

Ngoài ra, cơ quan, tổ chức cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, chủ xây dựng và kinh doanh hạ tầng khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung, cụm công nghiệp có phát sinh chất rắn sinh hoạt với tổng khối lượng từ 300kg/ngày trở lên sẽ bị xử phạt.

Theo các môi trường chuyên nghiệp, để phân loại rác thải từ nguồn đầu tiên, quan trọng nhất là phải tạo ra loại phân loại quen thuộc của người dân. Khi đã phân loại thành công thì việc xử lý rác sẽ thành công.

GS Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT chia sẻ, trong căn hộ của mình, ông luôn ý thức để 2 thùng rác: một thùng chứa chất thải rắn (vô cơ), một thùng chứa rác hữu cơ (rau, thực sản phẩm…).

“Nếu người dân ý thức phân loại rác từ đầu nguồn, khi rác thải được đưa đến nơi tập kết (tổ dân phố/chung cư…), người thu gom có ​​thực hiện chuẩn chỉ phân tách các loại rác thải hay không.

Tiếp theo, đơn vị thu gom rác lên các xe thải rác tới nơi tập kết, họ có phân loại rác thải trong quá trình vận động chuyển hướng? Tiếp nữa, khi rác thải về đến nơi tập kết (cuối nguồn), rác thải (đã phân loại từ nguồn) có thể được dành riêng cho các khu đặc biệt hay không?” – GS. Đặng Hùng Võ nói.

Cũng theo GS Đặng chuyển Hùng Võ, người dân ý thức phân loại từ nguồn đầu, nhưng quá trình thu thập, vận động chuyển, rác thải lại được vận động lộn xộn. Vô hình chung, việc phân loại từ nguồn trở nên vô ích.

Cùng quan điểm, GS.TS Đặng Kim Chi (Chủ tịch Hội đồng khoa học và kỹ thuật, Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam) cho rằng, nếu quy trình trên được thực hiện chuẩn chỉ, béo túc thì việc phân loại rác thải sinh hoạt từ nguồn mới có thiết bị có giá trị.

Bà đánh giá cao khả năng thực hiện phân loại rác tại nguồn không chỉ cung cấp hoạt động của các ngành công nghiệp tái chế, giảm thiểu đáng kể lượng rác thải ra môi trường mà vẫn có thể làm thay đổi công nghệ xử lý rác.

“Hà Nội từng thí điểm phân loại rác thải từ nguồn đầu tiên. Khi đó, các phương án đưa ra là sử dụng túi tiền rác thải (theo màu sắc): Túi màu xanh cứu rác hữu cơ; túi màu đen/hoặc đỏ thuốc thải vô cơ hay thùng rác theo giờ…

Tuy nhiên, hiệu quả thu được không cao do người dân có thể phân loại rác thải từ nguồn đầu tiên, nhưng nhân viên thu gom rác lại bằng cách sử dụng xe thu gom duy nhất, sau đó tập kết tại cố định cố định. Xe bỏ rác đưa tất cả các loại rác (đã phân loại) lên một chiếc xe và đưa ra bãi rác.

Nếu không đồng bộ sẽ dẫn tới công việc, rác sẽ được phân loại từ nguồn đầu tiên nhưng sau đó được trộn lại trong quá trình vận hành, thu thập” – GS.TS Đặng Kim Chi phân tích.

Cũng theo GS.TS Đặng Kim Chi, cần đánh giá rác thải là tài nguyên chứ không phải là thứ bỏ đi. Công nghệ xử lý rác thải tiên tiến rác thải thành nguyên liệu đầu vào cho nhiều sản phẩm sản xuất khác như điện rác, sản phẩm phân bón hữu cơ, nguyên liệu tái chế trong sản phẩm sản xuất vật liệu…

Thực hiện phân loại rác tại nguồn mang lại rất nhiều ý nghĩa, không chỉ cung cấp hoạt động cho các ngành công nghiệp tái chế và làm giảm thiểu đáng kể lượng rác thải ra môi trường mà còn có thể làm thay đổi công nghệ xử lý lý rác.

Xử phạt 1 – 2 tỷ lệ nếu vi phạm bảo vệ môi trường

Theo Bộ TN&MT, Hà Nội và TP.HCM đã thí điểm phân loại rác tại nguồn từ những năm 1999, bắt đầu từ một cụm dân cư hoặc một phường trong quận, giai đoạn 2015-2016 nhân rộng trên bàn địa 6 quận và sau đó nhân rộng tại 24 quận/huyện từ năm 2017 đến nay.

Tại Hà Nội, mô hình thu gom, phân loại rác tại nguồn đã được thí điểm từ năm 2007 trên địa bàn phường Phan Chu Trinh, quận Hoàn Kiếm. Chương trình này cũng được tuyên truyền nhân rộng tại các phường Nguyễn Du, Thành Công, Láng Hạ…, tuy nhiên, hiệu quả mang lại không cao.

Mới đây, UBND TP. Hà Nội ban hành Văn bản 426/UBND-ĐT về công tác đặt hàng, đấu thầu duy trì bảo vệ môi trường sinh thái trường giai đoạn từ 2021 trên địa bàn thành phố.

UBND thành phố giao UBND các quận, huyện, thị xã cam kết trách nhiệm quản lý công tác duy trì bảo vệ môi trường sinh thái trên địa bàn theo phân cấp với mục tiêu quản lý duy trì bảo vệ môi trường sinh thái, thu gom và vận động chuyển rác xử lý sinh hoạt trên bàn quản lý.

Mục tiêu của việc phân loại loại bỏ, giảm thiểu thành phần chất khoáng (gạch, đá, cát sỏi, thủy tinh…) trong rác thải sinh hoạt, phù hợp với công nghệ đốt phát điện.